Συνταγή εργασιακής πανδημίας | Για την τρέχουσα κατάσταση στα Φαρμακεία

Συνάδελφοι, συναδέλφισσες,

Είμαστε εργαζόμενοι/ες σε φαρμακεία και βλέπουμε τους εαυτούς μας στο μέλλον να συνεχίζουν να δουλεύουν σ ’αυτά είτε επειδή ως βοηθοί είναι η μόνη μας προοπτική, είτε επειδή ως φαρμακοποιοί δεν έχουμε αυταπάτες ότι μία μέρα θα ανοίξουμε ένα δικό μας φαρμακείο (κάτι που έτσι και αλλιώς δεν το θέλουμε). Έχοντας συνειδητοποιήσει τη θέση μας βιώνοντας την επισφάλεια και το στρες στους χώρους δουλειάς μέσα σε μία εποχή γεμάτη αλλαγές στο κλάδο, θεωρούμε επιτακτική (τώρα περισσότερο από ποτέ) την ανάγκη να μιλήσουμε για τα προβλήματα μας, που είναι κοινά σε όλους κι όλες μας.

ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΖΟΥΜΕ

Ο κορωνοιός στάθηκε μια καλή αφορμή για περισσότερη εντατικοποίηση στη δουλειά, αφού βέβαια όλο το βάρος έπεσε (πάλι) πάνω μας. Υπό τη συνεχή πίεση του αφεντικού, αναγκαζόμασταν να εξυπηρετούμε όσο το δυνατόν περισσότερους πελάτες. Ανεχόμασταν την αγένεια τους με ψεύτικα χαμόγελα, κάτω από τις αποπνικτικές μάσκες που συνεχίζουμε να φοράμε μέχρι σήμερα καθ’όλη τη διάρκεια της ημέρας. Γυρνούσαμε πτώμα στο σπίτι απ’ την ορθοστασία και τις υπερωρίες και μ’ ένα κεφάλι καζάνι απ’ την ένταση και τους τσακωμούς. Βλέπαμε τους τζίρους των φαρμακείων να διπλασιάζονται και να τριπλασιάζονται χωρίς όμως να μπαίνει ούτε ευρώ παραπάνω στο λογαριασμό μας. Αφού όλη αυτή η τρέλα ξεθύμανε και έπεσε η δουλειά, τα αφεντικά χωρίς να χάσουν ούτε ένα λεπτό, προανήγγειλαν μειώσεις μισθών. Έβγαλαν πολλούς/ές συναδέλφους/ισσες σε άδεια άνευ αποδοχών ενώ κάποιους/ες άλλους/ες τους απέλυσαν. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το κράτος, μέσω του προγράμματος «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ», έδωσε άλλο ένα εργαλείο μείωσης μισθού στη διάθεση των επιχειρηματιών. Το τελευταίο είναι η αρχή μίας σειράς σκληρών αντεργατικών μέτρων που έρχονται προς ψήφιση και που μόνο συλλογικά μπορούμε να τα ανατρέψουμε. Τα σημαντικότερα μέτρα για το κλάδο μας είναι:

1. Επέκταση του ωραρίου από 8ωρο σε 10ωρο (χωρίς πρόσθετη αμοιβή, εφόσον εντός 6μήνου εξοφλούνται οι ώρες με αντίστοιχη μείωση ωρών ή ρεπό ή ημέρες άδειας).
2. Πιθανή ένταξη των φαρμακείων στις επιχειρήσεις με άδεια λειτουργίας και τη Κυριακή.

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΠΟΥ ΒΛΕΠΟΥΜΕ

Οι παραπάνω νόμοι αδιαμφισβήτητα πλήττουν το σύνολο των εργαζομένων. Πέραν αυτών όμως, συγκεκριμένα στο κλάδο μας, παρατηρείται μια τάση για ευρύτερη αναδιάρθρωση του μοντέλου λειτουργίας των φαρμακείων. Στην Ελλάδα μέχρι τώρα επικρατεί το μοντέλο του συνοικιακού φαρμακείου (ένας φαρμακοποιός/ιδιοκτήτης με λίγους υπαλλήλους) σε αντίθεση με τα μεγάλα φαρμακεία και αλυσίδες που τείνουν να γίνουν καθεστώς στην Ευρώπη.

Το ξεπέρασμα του μοντέλου ’’συνοικιακό φαρμακείο’’ συμβαίνει διότι δεν είναι ικανό να καλύψει τις ανάγκες του καπιταλισμού για την παραγωγή του μέγιστου κέρδους. ‘Ενα μεγάλο φαρμακείο-πολυκατάστημα, μια αλυσίδα ή ένα φαρμακείο συστεγασμένο με κάποιο άλλο κατάστημα (π.χ. σουπερμάρκετ) μπορεί να εξυπηρετήσει προφανώς πολύ περισσότερο κόσμο, οπότε είναι πολύ πιο επικερδές. Αναπόφευκτα τα φαρμακεία οδηγούνται στα χέρια λίγων επιχειρηματιών. Έτσι και στην Ελλάδα αρχίζει να εφαρμόζεται το συγκεκριμένο σχήμα. Τα τελευταία χρόνια, δόθηκε νομοθετικά η δυνατότητα σε φαρμακοποιούς να δημιουργούν εταιρίες, να ιδρύουν παραπάνω από ένα φαρμακείο και να συστεγάζονται με άλλα καταστήματα (π.χ. σουπερμάρκετ) ή να συνενώνονται με άλλα φαρμακεία σε ένα μεγαλύτερο φαρμακείο. Από το 2020, οι μέτοχοι αυτών των νέων εταιριών (υπερ)φαρμακείων απαιτείται να είναι μόλις κατά το 33% φαρμακοποιοί. Φυσικά, οι «θεσμικοί περιορισμοί» που απαιτούν συμμετοχή φαρμακοποιών σε αυτή την ιστορία εύκολα παρακάμπτονται με την επιστράτευση μισθωτών αδειούχων φαρμακοποιών. Μία τέτοια εταιρία φαρμακείων ανήκει και στον όμιλο Βαρδινογιάννη που πρόσφατα άνοιξε το πρώτο φαρμακείο μέσα σε βενζινάδικο (SHELL), στο Μαρούσι.

Πρακτικά, όλη αυτή η αναδιάρθρωση του χώρου σημαίνει υπερεντατικοποίηση της εργασίας μας, διότι οι δουλειές σε ένα μεγάλο φαρμακείο δεν σταματάνε ποτέ. Ούτε βέβαια εννοούμε πως στα συνοικιακά φαρμακεία τα πράγματα είναι ρόδινα. Προσπαθώντας να ανταπεξέλθουν κι αυτά στον ανταγωνισμό, μας φορτώνουν όλο και περισσότερα καθήκοντα (π.χ. ανάθεση παραγγελιών e-shop).

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΜΕ

Οι παραπάνω αλλαγές που διαφαίνονται, μας ώθησαν να μιλήσουμε για την δική μας καθημερινότητα και τις δικές μας αποκλειστικά ανάγκες. Κανείς δεν είπε ότι ο δρόμος είναι στρωμένος με ροδοπέταλα και ούτε περιμένουμε κάποιοι να βγάλουν το φίδι απ’ την τρύπα. Είμαστε όλοι και όλες εμείς που πρέπει να διεκδικήσουμε να αλλάξουμε τους όρους που δουλεύουμε.

Να μην ταυτιζόμαστε με τα συμφέροντα του φαρμακείου και τους εργοδότες μας. Ο τελευταίος μπορεί να παρουσιάζεται σαν φίλος μας αλλά όταν βγάζει χρυσά κέρδη δε μοιράζεται τίποτα. Βλέπαμε στην αρχή της πανδημίας τα νούμερα στη ταμειακή μηχανή, στο τέλος της βάρδιας, και αναρωτιόμασταν γιατί εμείς δε πήραμε κάτι. Γιατί όταν δώσαμε ένα λάθος φάρμακο μας είπε να το πληρώσουμε απ’ τη τσέπη μας; Γιατί όταν έχει χασούρα ξεσπάει πάνω μας; Γιατί απλά έχει άλλα συμφέροντα από εμάς.

Να απαιτούμε να τηρούνται οι όροι των συμβάσεων μας και να σταματήσουμε να δεχόμαστε μαύρα λεφτά στο χέρι με χίλιες δυο προφάσεις. Από τις προσωπικές συμφωνίες μόνο οι εργοδότες βγαίνουν κερδισμένοι. Αυτοί γλιτώνουν μέρος των εισφορών που πρέπει να πληρώνουν στα ταμεία ενώ εμείς χάνουμε ένσημα, δώρα, άδειες μετ’ αποδοχών, αναρρωτικές άδειες, πλήρη κάλυψη εργατικών ατυχημάτων, το ύψος των οποίων καθορίζεται απο την σύμβαση που έχουμε υπογράψει. Ανά πάσα στιγμή (πχ. όταν πέφτει ο τζίρος ή όταν υπάρχει διαφωνία) η προσωπική συμφωνία μπορεί να σπάσει και να πληρωνόμαστε ό,τι λέει η ατομική σύμβαση εργασίας. Τέλος, σε περίπτωση απόλυσης χάνουμε μεγάλο μέρος από την αποζημίωση καθώς τα μαύρα λεφτά δεν φαίνονται πουθενά.

Να σταματήσουμε πλέον να σκεφτόμαστε ατομικά. Είμαστε ένας κλάδος που ο ένας εξαρτάται από τις επιλογές της άλλης. Οι προσωπικές συμφωνίες και τα χαμηλά μεροκάματα που κάποιος θα επιλέξει να κάνει, επηρεάζουν όλους/ες μας καθώς οι εργοδότες είναι ένας κλειστός κύκλος και ξέρουν τι συμβαίνει στην αγορά εργασίας. Αυτό δίνει πάτημα στα αφεντικά να αυθαιρετούν εις βάρος μας.

Να χτίσουμε πραγματικές συναδελφικές σχέσεις μεταξύ μας, ως εργαζόμενοι, μέσα στο φαρμακείο. Είναι πολύ σύνηθες να υπάρχουν ανταγωνιστικές σχέσεις μεταξύ φαρμακοποιών και βοηθών ή αισθητικών/αποθηκάριων κλπ. Πρέπει να σπάσουμε όλοι/ες μαζί την κουλτούρα ότι ο φαρμακοποιός είναι ανώτερος από τους άλλους επειδή αυτός έχει σπουδάσει σε ΑΕΙ. Τη δουλειά ενός φαρμακοποιού μπορεί να την κάνει ο καθένας διότι είναι ως επί το πλείστον προϊόν εμπειρίας παρά εξειδίκευσης, που σε καμία περίπτωση δεν παρέχει η φαρμακευτική σχολή. Πρέπει λοιπόν να κοιτάξουμε κατάματα ότι όλοι/ες οι εργαζόμενοι/ες σε ένα φαρμακείο έχουμε κοινά εργατικά συμφέροντα.

Επειδή δεν θέλουμε κανένας μας να μένει έρμαιος στις αυθαιρεσίες και τις ορέξεις της κάθε εργοδοσίας (μικρής και μεγάλης):

Μαθαίνουμε τα εργασιακά μας δικαιώματα
Ερχόμαστε κοντά με τον συνάδελφο και την συναδέλφισσα
Κερδίζουμε αυτοπεποίθηση και δύναμη μέσα στους χώρους δουλειάς

ΔΕ ΘΑ ΓΙΝΟΥΜΕ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΙΣΟΥΜΕ ΚΑΘΕ ΠΡΩΙ
ΠΗΓΑΙΝΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΔΟΥΛΕΙΑ

Πρωτοβουλία Εργαζομένων στα Φαρμακεία
από την Εργατική Συνέλευση στα Βορειοανατολικά  “Νομάδες“